حقوق کودکان در قوانین داخلی ایران موضوعی مهم و حساس است که به تأمین و حمایت از حقوق و منافع کودکان در جامعه مربوط می‌شود. در اینجا به بررسی برخی از مهم‌ترین قوانین و مقررات مرتبط با حقوق کودکان در ایران می‌پردازیم:
۱. قانون حمایت از کودکان و نوجوانان
قانون حمایت از کودکان و نوجوانان در سال ۱۳۹۹ به تصویب رسید و به منظور حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان و پیشگیری از آسیب‌ها و خشونت‌ها علیه آن‌ها تدوین شده است. این قانون شامل موارد زیر است:
- حمایت از حقوق کودک: این قانون به صراحت حقوق کودکان را شناسایی کرده و بر لزوم حمایت از آن‌ها تأکید دارد.
- ممنوعیت خشونت: هرگونه خشونت علیه کودکان، چه در خانواده و چه در جامعه، ممنوع اعلام شده �ست.
- حمایت از کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست: این قانون تدابیری برای حمایت از کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست در نظر گرفته است.
۲. قانون مدنی
قانون مدنی ایران نیز به حقوق کودکان پرداخته و به ویژه در موارد زیر به آن‌ها توجه دارد:
- سن بلوغ: بر اساس ماده ۱۲۱۰ قانون مدنی، سن بلوغ برای دختران ۹ سال و برای پسران ۱۵ سال است. پس از این سن، افراد به عنوان بالغ شناخته می‌شوند و حقوق و مسئولیت‌های قانونی خاصی دارند.
- ولایت: بر اساس ماده ۱۱۸۰، پدر و جد پدری به عنوان ولی قهری، مسئولیت نگهداری و تربیت کودکان را بر عهده دارند.
۳. قانون کار
قانون کار ایران نیز به حقوق کودکان در محیط کار توجه دارد:
- ممنوعیت کار کودکان: بر اساس ماده ۷۹ قانون کار، کار کردن برای کودکان زیر ۱۵ سال ممنوع است و برای کودکان ۱۵ تا ۱۸ سال، شرایط خاصی برای کار تعیین شده است.
- حفاظت از حقوق کارگران جوان: این قانون بر لزوم تأمین شرایط ایمن و مناسب برای کارگران جوان تأکید دارد.
۴. کنوانسیون حقوق کودک
ایران در سال ۱۹۹۴ به کنوانسیون حقوق کودک سازمان ملل متحد پیوستهایی و حمایت از حقوق کودکان در سطح بین‌المللی پرداخته و شامل موارد زیر است:
- حق زندگی و بقا: هر کودک حق دارد به زندگی، بقا و توسعه خود دست یابد.
- حق آموزش: هر کودک حق دارد از آموزش و تحصیل برخوردار شود.
- حق بازی و تفریح: کودکان حق دارند از بازی و تفریح بهره‌مند شوند.
۵. قوانین دیگر
- قانون حمایت از خانواده: این قانون به مسائل مربوط به خانواده و حقوق ک�دکان در خانواده پرداخته و بر لزوم حمایت از حقوق کودکان در خانواده تأکید دارد.
- قوانین مربوط به آموزش و پرورش: قوانین مربوط به آموزش و پرورش نیز به حقوق کودکان در زمینه تحصیل و آموزش پرداخته و بر لزوم دسترسی برابر به آموزش تأکید دارند.
نتیجه‌گیری
حقوق کودکان در قوانین داخلی ایران به‌طور گسترده‌ای مورد توجه قرار گرفته است. با این حال، اجرای مؤثر این قوانین و حمایت از حقوق کودکان در عمل نیازمند همکاری و تلاش‌های مستمر از سوی نهادهای دولتی، سازمان‌های غیر دولتی و جامعه است.
